Biblioteka na Końcu Świata #19 – Ukraiński Elementarz

Cześć! Witajcie w kolejnej odsłonie Biblioteki. W listopadzie przygotowałam dla Was coś swojskiego i jednocześnie wyjątkowego. Swojskiego, bo z kraju naszych ukraińskich sąsiadów. Wyjątkowego, bo to nic innego, jak szkolny podręcznik.

Pamiętacie swoją pierwszą książkę do nauki czytania? Myślę, że nie da się tego ot tak, zapomnieć. Osobiście uczyłam się z „Liter” Ewy i Feliksa Przyłubskich, podręcznika, na którym wychowało się kilka pokoleń. Do dziś pamiętam wiele czytanek i ilustracji, towarzyszących mi w nauce, która dla mnie, jak i dla wielu dzieci na tym etapie rozwoju, była fascynująca.

Tymczasem po latach wpadł mi w ręce ukraiński elementarz autorstwa artystki ze Lwowa, Victorii Kovalchuk. Książka, w której baśniowa, skąpana w żywych kolorach szata ilustratorska oraz kipiące detalami obrazy stają się prawdziwą podróżą do świata liter i sztuki. Pod urokliwą, sowiecką kreską przemycane są elementy ukraińskiego folkloru i tradycyjnych wartości. W ilustracjach można również doszukać się nawiązań do klasyków literatury dla dzieci („Mały Książę”, „Pippi Pończoszanka”), niepozornie ukrytych wśród innych obrazkowych szczegółów. Jak na mój gust wydanie jest mistrzowskie, a poziom ilustracji plasuje się o niebo wyżej niż w elementarzu, który sama pamiętam z dzieciństwa. Ale nawet, gdyby mi przyszło urodzić się na Ukrainie, to i tak nie załapałabym się na ten podręcznik, ponieważ jego pierwsze wydanie ukazało się w 1997 roku, a ja zaczęłam szkołę rok wcześniej.

Kiedy myślę o podręcznikach, przypomina mi się coś jeszcze: radość, kiedy mama kupowała mi książki do kolejnej klasy. W młodszych latach podstawówki szczególnie lubiłam podręczniki „do polskiego”. Często zdarzało mi się przeczytać i przejrzeć cały (!) podręcznik, zanim jeszcze zadzwonił pierwszy dzwonek. Nawiązując do tych wspomnień, jestem w stanie sobie wyobrazić, jak wiele ukraińskich dzieci, jeszcze zanim na dobre zacznie się szkoła, przysiada być może w kącie z elementarzem Victorii Kovalchuk i „wędruje” wzrokiem po ilustracjach.

Też byście wędrowali?

Tytuł: Буквар
Tytuł polski: Elementarz
Ilustracje: Вікторія Ковальчук (Victoria Kovalchuk)
Wydanie: Cвit, Kijów 1999

PS: O książkach i ilustracjach Victorii Kovalchuk wspominałam już kilka miesięcy temu [KLIK].